Nicolas Maduro: Aruba tin nos diplomátiko sekuestrá


CARACAS – Gobièrnu di Venezuela a kondena e resien aresto di Mayor General Hugo Carvajal Barrios na Aruba i ta bisa di lo usa tur e forsa di estado pa defendé e hòmber ku presidente di Venezuela Nicolas Maduro a apuntá komo kònsel di Venezuela na Aruba.
 
Aruba ta mei mei di un krísis diplomátiko entre Venezuela Hulanda i Merka. Carvajal a yega Aruba pa asumí e puesto di kònsùl di Venezuela, pero a keda arestá promé ku esaki a tuma lugá.
 
Outoridatnan a arestá e general Venezolano bou di petishon di Merka ku ta buskando e komo un kriminal. Na Merka ta akusá e general venezolano di ta metí den komersio ilegal di droga ku gruponan kolombianu. Aruba a hasi e detenshon i ta pendiente di un desishon di reino hulandes pa kumpli ku e petishon merikanu i ekstraditá e general pa Merka, segun akuerdonan di ekstradishon.
 
E problema ku e kaso aki ta ku ounke e general no a asumí e puesto di kònsùl ainda, el a biaha ku un pasaporte diplomátiko i Venezuela ta bisa ku e ta den servisio diplomátiko di estado. Akuerdonan internashonal, di e konvenio di Viena, ta garantisá inmunidat na diplomátikonan. Un pais por ninga un diplomátiko òf deklar’é persona non grata i kore kuné, pero asina mes mester duna e diplomátiko un kantidat di tempu (por lo ménos 48 ora) pa e mes bandoná e pais.
 
Gobièrnu di Venezuela ta poniendo hopi preshon riba Aruba pa liberá e futuro kònsùl inmediatamente, Pero e asuntunan aki (di relashonnan eksterno, ekstradishon etc) ta asuntunan atendé dor di reino.
Gobièrnu di Venezuela ta desmentí tur akusashon kontra di e general i ta deskribié komo un héroe. Carvajal tabata hefe di inteligensia militar di Venezuela ku a yega di deskubrí i para kòmplòtnan merikanu kontra estado venezolano, segun outoridatnan di Venezuela ta bisa. Carvajal tabata un bon amigu di e defuntu lider venezolano Hugo Chavez i a mantené un bon relashon ku e lidernan polítiko aktual.
 
E presidente di Venezuela, Nicolas Maduro, ta bisa di lo no aseptá inhustisia i ta dispuesto pa usa tur poder di estado pa defendé Carvajal. Maduro a konsehá Hulanda pa rektifiká e fayo aki i evitá un deterioro total di e relashon diplomátiko, ekonómiko, energétiko i komersial entre Venezuela i Reino Hulandes. No ta klaro ainda kiko esaki lo nifiká pa e relashon entre Venezuela i Aruba ni tampoko e relashon entre Venezuela i Kòrsou (ku tambe ta froma parti di reino hulandes).

Skibi pa Nelson Pierre – Desgrasia Eterno


WILLEMSTAD – Lo yega e dia ku nos tur lo topa ku e berdat i e dia ei nos lo no por hui mas, ni di e otronan i muchu menos di nos mes. Mi ta imaginami ku nos lo yega un kaminda ku nos lo topa ku tur esnan ku nos a hasi malu kune, pero tambe ku esnan ku nos a hasi bon kune. Esnan ku nos a hasi malu kune tambe lo topa ku esnan ku nan a hasi bon kune. Na komienso lo reina un gran konfushon ku poko poko lo klara pa medio di e konsenshi real di nos kada unu. Na e momentunan ei niun di e miembronan di nos famia, ku lo por tabata presente ku nos, lo bai tei. Nos ku nos mes lo sinti e berdadero impakto di e bida ku nos a hiba manera un pelikula na kolo i pa suavisa nos temor, ratu ratu ku imagennan pretu ku blanku. Tur kos lo transkuri asina lihe, ku nos lo no haña niun espasio pa nos formula un opinion. Si nos sobrevivi e nivel aki, nos lo bai un otro un plano kaminda nos lo topa ku tur e miembronan di nos famia ku nos a konvivi kune.

Nos lo topa ku tantu esnan ku nos a hasi malu kune, komo esnan ku nos a hasi bon kune, ku esnan ku nos no tabata wori masha ku nan i nos lo topa tambe ku nos mama i nos tata, si a kaso nan a bai nos dilanti.

Nos infansha lo florese dilanti nos manera un pelikula, e peligernan ku nos a konfronta lo korda nos kon grandi Dios ta i tambe nos lo biba e momentunan ku Dios a skapa nos for di peligernan grandi i hasta for di morto, kosnan ku nos no tabata sabi mes. Esnan ku nos a hasi malu kune lo bolbe presenta i eksihi di nos un splikashon i esnan ei tambe lo haña nan den problema ya ku algun di esnan ku nan a hasi malu kune lo bini ku tur forsa riba nan ku intenshonnan maligno, pero ku danki na Dios, nan lo no bai tin e forsa sufisiente pa hasi mas daño di esun ku nos a hasi na nan kaba.

Nos lo no por papia ku niun hende ni maske kiko nos hasi. Nos lo no tin derechi di palabra sino ku e palabra di derechi lo wordu aplika riba nos. Lo no tin klemensha. Ni esnan ku a stima nos inkluyendo nos mama i nos tata ( si a kaso nan no ta na mundu ainda), lo por pidi i sklama pa nos. Na momentu ku e huisio final kai, nos lo evapora i dispersa te den ekstinshon. Esnan ku a pasa e eksamen di konsenshi aki lo bira un ku tur esnan ku semper nan a stima i huntu nan lo ta den brasa di Dios pa nan pas eterno bon meresi. Lamentablemente te ainda mi no a deskubri unda esnan ku no a pasa e plano aki ku eksito lo bai.

Komo ku mi presensia riba e planeta konvulshona aki ketu bai ta un realidat i konsekuentemente mi ta keda un pekador te final di mi eksistensha, awe lamentablemente mi ta peka atrobe i afirma, ku mi mayor deseo ta pa tur e malvadonan ku no a pasa e eksamen aki bai direktamente, sin kontemplashon algun, den e plano ku semper nan a desea pa otronan. Den desgrasia eterno.

Dios pordami awe i tene piedat dimi.

 

Nelson Pierre

DEKLARASHON DI GOBIERNU DI KORSOU (2)


WILLEMSTAD – Relashoná ku e situashon ku a surgi na Aruba, nos Promé Minister sr. Ivar Asjes ta informá ku Gobièrnu di Kòrsou a bolbe reuní, awe djasabra dia 26 di yüli 2014, ku aktornan relevante pa asina sigui monitor e situashon di aserka i prepará pa eventual konsekuensianan ménos positivo pa Kòrsou.

Tambe Promé Minister a yama un reunion èkstra ordinario ku Konseho di Ministernan pa deliberá riba e situashon aktual. Gobièrnu di Kòrsou ta sigurá nos komunidat ku e ta vigilá e desaroyonan di un forma diligente i ta reuní riba un base kontinuo tambe ku su konseheronan al respekto. Promé Minister tin komunikashon konstante ku funshonarionan di Refineria Isla tambe i tur informashon ta indiká ku te na e momentunan aki Refineria Isla ta operá normalmente.

Di parti di Aqualectra i Curoil a tuma e pasonan nesesario pa por tin sufisiente kombustibel, awa i koriente pa Kòrsou.
Pa ku buelonan pa i for di Venezuela, entre tantu esakinan a keda reanudá. Chata i CTB a kontribuí positivamente na desaroyo turístiko dor di demostrá hospitalidat na e turistanan ku a keda patras.

Minister di Hustisia, den oranan binidero lo bai duna nos komunidat un splikashon di e proseso hudisial ku ta tumando lugá aktualmente den Reino Hulandes basá riba un tratado internashonal firmá ku Merka.

Gobièrnu di Kòrsou lo sigui mantené kontakto ku tur e aktornan relevante, outoridat riba nivel lokal, interinsular i tambe e outoridatnan den Reino pa por sigui monitor e posibel efektonan ménos positivo pa Kòrsou.
Gobièrnu di Kòrsou lo keda tene komunidat di Kòrsou na altura di kualkier desaroyo relevante.

Minister Navarro: Asuntu di ekstradishon ta reglá via tratado


WILLEMSTAD – Minister di hustisia Nelson Navarro manera kumbiní den Konseho di Minister awe mainta a splika kon henter e asuntu di ekstradishon ta reglá den nos situashon.
E minister ta bisa ku tur hende por a tuma nota di loke a sosedé relashoná ku e petishon ku a wὸrdu hasi dor di e Gobièrnu di Merka na e Gobièrnu di Aruba pa detené un persona di nashonalidat Venezolano, ku e meta pa ekstraditá e persona aki despues pa Merka. “Apesar ku e asuntu aki no tin direktamente di haber ku Kòrsou, tὸg indirektamente e ta afektá Kòrsou, pa motibu ku Gobièrnu Venezolano a bosiferá ku ta tuma paso kontra di Aruba, komo Kòrsou i Boneiru. Ta bon pa tur hende ta na altura ku e asuntu aki di ekstradishon ta netamente un asuntu ku ta hunga den e poder hudisial i no tin nada di haber ku un desishon di Gobièrnu. Ta eksistí un tratado Internashonal entre Reino Ulandes i Estados Unidos di Merka, kaminda partidonan a regla kon hinter e asuntu di ekstradishon mester tuma lugá.

E estado ku ke pa ekstraditá un persona (den e kaso aki Merka) ta hasi un petishon ofisial pa medio di e kanalnan diplomátiko. Di e pais. E Prokurador General di e pais ta hasi e detenshon di e persona, despues ku el a verifiká e petishon huntu ku tur e dokumentonan konserní. E persona ta wὸrdu presentá despues dilanti di un hues imparsial, ku ta investigá ku e motibunan pakiko a detené e persona ta bálido konforme stipulashonan di e Tratado Internashonal; anto e ta tuma e desishon ku si ὸf no e detenshon ta keda na vigor. Si e hues disidí ku e desishon ta keda na vigor, e ora ei e pais ku a pidi e detenshon ku e meta pa ekstraditá e persona tin un periodo di máksimo 60 (sesenta) dia pa hasi e petishon ofisial pa ekstraditá e persona. Ora e petishon ofisial aki drenta e ta wὸrdu manda pa Korte Superior pa duna un Konseho na Gobernador (lesa Gobièrnu). Korte Superior, despues di a risibí e petishon i a revisá tur e dokumentonan konserní, ta pone un dia di tratamentu di e kaso mas pronto posibel. Despues di trata e petishon Korte Superior den 14 (dieskuater) dia ta duna un Konseho na Gobernador. E Konseho aki por ta positivo of negativo. Si e ta negativo ta nifiká ku no por ekstraditá e persona. Si e ta positivo Gobernador no tin masha espasio pa ninga e petishon, aloménos ku tin un motibu hopi grandi pa ninga e petishon (por ehèmpel si ta evidente ku e persona ta wὸrdu mata, pasombra e estado ku a hasi e petishon konosé pena di morto). No por usa argumentunan di interes general (por ehèmpel interesnan ekonómiko) pa ninga ekstradishon.

Ta opvio ku, mirando e Prosedura ariba deskribí, ta e poder hudisial ta esun ku ta atendé e asuntu di ekstradishon i ku Gobièrnu riba su mes no tin arte ni parte den e Prosedura. Den e kaso spesífiko aki e asuntu ta toka Aruba i no Kòrsou, asina e minister a bisa.

Amigu di Tera: Pal’i mangel ta fundamental pa nos sobrebibensia


WILLEMSTAD — Pal’i mangel ta fundamental pa nos sobrebibensia. Asina Amigunan di Tera ta bisa awe ku ta Dia Internashonal di Pal’i Mangel (Mangroven).

Yvette Raveneau di e organisashon ta bisa ku internashonalmente dia pa dia importansha di pal’i mangel ta bira mas kla. Plantashon di pal’i mangel den áreanan kaminda ántes a kita e palunan akí ta ilustrá esaki. Na Kòrsou tambe ta organisá akshonnan di re-plantashon, asina e ta remarká.

Segun sra. Raveneau, tsunami na Asia a pèrdè basta forsa den áreanan na kosta será ku pal’i mangel. “Ta konosí ku pal’i mangel ta filtra awa ku santu, ku ta kore bai laman. Asina nan ta prevení ku e santu ta tapa koral, hasi daño i ku tempu mata nan. Tambe ta konosí ku pal’i mangel ta kuna di piská, ora nan bira grandi nan ta bai bèk laman kaminda nan ta kome lima ku ta krese riba koral. Aki tambe ta prevení ku koral lo bai atras i asta muri. Paranan di paisnan di Norte ta sosegá den e áreanan akí, i asina por menshoná diferente mas partikularidat di mangrove. áreanan di mangrove pues ta di importansha pa konservá koral i piská di koral, ku tambe tin un importansha ekonómiko pa peska i turismo di buseo. Lástimamente esaki ainda no ta bon konosí den nos komunidat.

Pa saka bentaha máksimalmente for di áreanan di pal’i mangel, mester planta nan na gran eskala riba sitionan adekuá, protehá nan i kombatí kapmentu ilegal. Dos aña i mei pasá, un grupo di invershonista a tuma un inisiativa konkreto pa konservá i saneá un area di mangrove. Esaki ta e area na Rif entre Holiday Beach Hotel i SVB kaminda banda di dje nan ke establesé un hotèl nobo. Konseho di Amigu di Tera, Defensa Ambiental i Carmabi, a resultá den un investigashon na posibilidatnan di rekreo, edukashon di naturalesa i konservashon den e area akí. Tambe a investigá e kondishonnan, manera un solushon pa e plaga di sangura, i e paro di sakamentu di awa shushi. E konsehonan ta riba mesa. E area di pal’i mangel akí lo ta aksesibel pa públiko i turista”, asina e ta bisa.

Si ke risibí un ehemplar digital di e rapòrt, por mèldu na amiguditera@gmail.com . E organisashon ta pidi tambe pa pone bo nòmber riba http://www.petitiononline/curacao pa ekspresá ku bo tin pal’i mangel na Kòrsou na pechu. Por fabor, menshoná nòmber kompletu i ID òf adrès.